برای دانلود متن کامل گزارش، اینجا را کلیک کنید
په پښــــــــتو ژبه د راپور لنډیز د لوستلو لپاره دغه ځای کلیک کړی
چیزی را که امروز نهاد گلوبل ویتنس بیان می نماید اینست که، بزرگترین قرارداد استخراج معدن افغانستان می تواند پیامدهایچون"منازعه، فساد اداری، تخطی حقوق بشری، آلوده ساختن محیط زیست و از بین بردن میراث افغانستان را کنترول نماید.این گزارش در یک نگاه به نکات مثبتی اشاره می نماید که باید تمامآ اجرا گردند، در عین حال شکاف ها و نقاط ضعفی را نشان می دهد که میتواند به عنوان یک تهدید قرارداد مهم اقتصادی و حیاتی کشور را تضعیف نماید.
توافق نامه محوری سال 2008 میان افغانستان و شرکت ساخت و ساز متالورژی چین / کنسرسیوم شرکت مس جیانگسی اساس را برای مجموع سکتور های معادن کشوربنیاد گذاری میکند. در حالیکه متن قرارداد هنوز علنی نشده است، گزارش جدید گلوبل ویتنس با آیا معدن مس عینک با ارزش واقعی آن معامله شده است؟ تقویت/ تحکیم قرارداد مس عینک نخستین معامله بزرگ استخراج معدن افغانستان درک دقیقی را در رابطه به معامله ایجاد نموده و زمینه اندیشیدن در مورد اینکه این مسئله برای آینده افغانستان چه معنی دارد را فراهم میکند.
به گفته جومان کوبا از گلوبل ویتنیس "راه اندازی پروژه های استخراج معادن عمده در کشوری که با جنگ مداوم، فساد گسترده و چالش های عمده زیست محیطی مواجه بوده است همیشه برای سرمایه گذاری مخاطره آمیزبوده است". قرارداد عینک بهتر از سایر قراردادهای است که تا کنون در افغانستان دیده شده است، اما نه به آن اندازه که از ریسک ها و خطرات احتمالی آن چشم پوشی شود."
گزارش روی تعهدات مثبت اقتصادی، اجتماعی و زیرساخت ها، و نیز تعهدات بسیار مهم برای حمایت از جامعه محلی و محیط زیست که از اثرات جانبی بالقوه آن که در عملیات استخراج معادن بوجود آید، تاکید می ورزد. این موضوعات در موجودیت شکاف ها و نقاط ضعف های جدی تضعیف شده است. مردم افغانستان نمی توانند شرطنامه را که روی آن موافقت صورت گرفته است مشاهده نمایند، مردم محل در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی هاییکه به طور مستقیم زندگی آنها را تحت تاثیر قرار میدهد شامل نبوده اند، و نه از نگاه قرارداد لزومی برای دخیل ساختن مردم محل وجود داد. حق امتیاز بالا با احکام و مقرراتی که مذاکره دوباره و اولویت دسترسی به منابع دیگر را در محل ممکن می سازد تضعیف شده است. حمایت از حقوق بشر و حمایت فرهنگی وجود ندارد، و معلوم نیست که تعهدات بصورت درست اجرا و نظارت خواهد شد.
کوبا گفت، " اصل مطلب چیست" در وعده ها و حمایت از منافع مردم و جامعه، در حالیکه جوامع خود نمی دانند که از چه حمایت ها برخوردارند و در حالی که در روند مناقشه قرارداد در نظر گرفته نمی شوند. به ناچار، چنین شکافها سرخوردگی و نارضایتی را بار می آورد– این امر یک زمینه برای فاجعه پنداشته می شود ". و این نه برای دولت افغانستان، نه برای کمپنی قرارداد کننده و نه برای مردم افغانستان خوب نیست.
با اعلام 3 تریلیون دلار ثروت معدنی[1]. استخراج معادن به عنوان کلیدی برای آینده با ثبات و رفاه در افغانستان پنداشته می شود، پیش بینی شده است که معدن عینک به تنهایی تخمیناً 541 میلیون دالر را در سال، از سال 2016 به بعد ، تولید و حدود 5000 شغل را ایجاد و سرمایه گذاری را در تاسیسات مورد نیاز بو جود می آورد[2]. در حالیکه قراداد های بیشتر استخراج معادن در ماه های آینده بشمول سرمایه گذاری کشور هند در معدن آهن حاجیگک صورت میگیرد، اجرای درست قرارداد مس عینک یک امر حیاتی بوده و راه را برای سکتور استخراجی افغانستان هموار میسازد.
دولت افغانستان تعهدات مهمی را در جهت اجرای حکومتداری خوب نموده است . ماه گذشته، بیش از 200 قرارداد استخراجی انتشار گردید. در این پیشرفت مثبت، وقت آن است که کشور افغانستان و MCC با هم یکجا کار نموده و بنیاد و اساس این پروژه مهم را تقویت و تحکیم بخشند:
- نشر قرارداد معدن عینک و تمام موافقت نامه های مرتبط بدون تاخیر؛
- توافق برای دخیل ساختن کامل جوامع محلی، و پرداختن به نگرانی ها و شکایات آنها به طور موثر.
- حصول اطمینان از تطبیق و اجرای معیار ها و حمایت های وعده داده شده، از جمله کنترل بر نیروهای امنیتی معدن و
- امکان اجرای نظارت باز و مستقل بر این پروژه توسط نهادهای رسمی و جامعه مدنی.
با در نظر گرفتن این مراحل، کنسرسیوم چینی می تواند شعار خود مبنی بر "خدمت به مردم محل، بهره مند ساختن مردم محل"، را پیاده سازد، و راه را برای سرمایه گذاری ها در استخراج معادن در افغانستان با ایجاد یک پروژه که در جهت منافع متقابل همه جوانب کار نماید، باز سازد.
برای افغانستان و جامعه بین المللی که آن را پشتیبانی میکند، یادگیری از معدن عینک برای ایجاد سکتوریکه منفعت و رفاه مردم افغانستان را تامین کند بسیار مهم است. چیزی که مردم افغانستان به آن به شدت نیاز دارند و شایسته آن اند.
پایان
تماس با ما:
در کابل: JumanKubbaدر [email protected]،
+93 (0) 792 864 484 ویا +44 (0) 772 097 2394
Gavin Hayman در [email protected]،
+93 (0) 792 865 073 و یا +44 (0) 7874 305 8756.
در اروپا: کوچه پاتریک در [email protected] یا +30 694 864 4381.
یادداشت به ویراستاران:
- قرارداد معدن عینک در 25 ماه مه 2008 بین دولت جمهوری اسلامی افغانستان و کنسرسیوم چینی تحت حمایت دولت چین که متشکل از شرکت ساخت و ساز متالورژی و شرکت مس جیانگسی می باشد، به امضا رسید.
- این گزارش به دنبال انتشار گزارش دیده بان جهانی ، رسیدن به طلا به نشر میرسد: چطور اولین قرارداد معدن افغانستان شفافیت و حسابدهی را در این سکتور تقویه نماید.
این گزارش قرارداد معدن عینک در سال 2008 را با قرارد داد معدن طلا قره زاغان در سال 2011 (حمایت شده توسط گروه سرمایه گذاران JP مورگان) را مقایسه نموده است. این گزارش نشان داد که در بسیاری از جهات، قرارداد قره زاغان یاهمانند قرارد معدن عینک بوده ویا ضعیف تر از آن بوده است.
نهاد دیده بان جهانی در جهت جلوگیری از منازعات مربوط به منابع طبیعی و فساد اداری و تخلفات مربوط به محیط زیست و حقوق بشر مبارزه میکند.
[1] جمهوری اسلامی افغانستان رسانه دولتی و مرکز اطلاعات، 30 درصد از خاک افغانستان منابع معدنی دارد که به ارزش سه تریلیون دالر بالغ میشود، 31 ژانویه 2011.
[2] بانک جهانی، افغانستان در حال گذار: نگاهی به فراتر از 2014، جلد 2، ماه مه 2012.
Stanley, M. and Ekaterina, M., Mineral Resource Tenders and Mining Infrastructure Projects Guiding Principles. Case Study: The Aynak Copper Deposit, Afghanistan. September 2011, World Bank